خصوصیات میوه و بذر برخی ژنوتیپ‌های مرکبات و نتاج حاصل از گرده‌افشانی آزاد آن‌ها

این تحقیق به منظور بررسی خصوصیات میوه و بذر برخی ژنوتیپ‌های مرکبات و برخی از صفات رویشی نتاج بذری حاصل از آن‌ها، موجود در کلکسیون موسسه تحقیقات مرکبات رامسر و داراب (فارس)، با استفاده از 27 صفت پومولوژیکی و مورفولوژیکی انجام شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس داده‌ها، تفاوت معنی‌داری برای اکثر صفات مربوط به میوه والدین و صفات رویشی نتاج در بین ژنوتیپ‌ها مشاهده شد. نتایج حاصل از تجزیه همبستگی ساده بین صفات نشان داد که همبستگی مثبت و منفی معنی‌د‌اری بین برخی صفات از جمله طول با عرض میوه‌ها، ضخامت پوست میوه با تعداد بذر و تعداد برچه، pH با EC میوه، ارتفاع گیاه با قطر و تعداد برگ، طول با عرض برگ و دمبرگ نتاج و طول با عرض برگ و تعداد برگ نتاج وجود داشت. تجزیه کلاستر ژنوتیپ‌ها با استفاده از تمام صفات انجام شد، که در نتیجه آن ژنوتیپ‌ها در فاصله 25 به دو کلاستر اصلی تقسیم شدند. در کلاستر اول اکثر ژنوتیپ‌ها (28 ژنوتیپ) قرار گرفتند درحالی که شش ژنوتیپ در کلاستر دوم قرار گرفت که بیشترین تعداد بذر، حداکثر ضخامت پوست میوه و بیشترین وزن میوه را داشتند. در فاصله 14 کلاستر اول به دو زیر گروه تقسیم شد. ژنوتیپ‌های زیر گروه اول تعداد بذر و ضخامت پوست میوه بالاتری نسبت به زیر گروه دوم داشتند کمترین میزان درصد کل مواد جامد محلول، مشخصه این گروه بود. ژنوتیپ‌های زیر گروه دوم کمترین ضخامت پوست میوه و تعداد بذر پایینی داشتند. این گروه میزان مواد جامد محلول بالاتری نسبت به بقیه گروه‌ها نشان داشتند. تجزیه خوشه‌ای صفات رویشی با استفاده از تمام صفات توانست لیموها و همچنین ژنوتیپ کلئوپاترا را از بقیه ژنوتیپ‌ها جدا کند. این ژنوتیپ‌ها با بیشترین تعداد برگ اما با اندازه کوچک‌تر نسبت به بقیه ژنوتیپ‌ها، بیشترین تعداد خار را داشتند.